Θανάσης Β. Κούγκουλος Επίκουρος καθηγητής. Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Στον 20ό αιώνα ο Γ. Μ. Βιζυηνός καταλαμβάνει σταθερά μία υψηλή θέση στον ελληνικό λογοτεχνικό κανόνα, αλλά σταδιακά το ενδιαφέρον της κριτικής, των ανθολόγων των σχολικών εγχειριδίων και του αναγνωστικού κοινού μετατοπίζεται από την ποίηση στην πεζογραφία του.
Για την πρόσληψη του Βιζυηνού στην εποχή του διαθέτουμε την εμπεριστατωμένη μονογραφία του Λάμπρου Βαρελά, ενώ για το πρώτο μισό του 20ου αιώνα επαρκείς αλλά όχι απολύτως πλήρεις βιβλιογραφικές πληροφορίες μας παρέχουν οι μελέτες των Γ. Βαλέτα και Κυριακής Μαμώνη.
Η στροφή προς τον διηγηματογράφο Βιζυηνό συντελείται ουσιαστικά στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και ιδίως στις τελευταίες δεκαετίες του, έπειτα από4 την πρωτοποριακή εισαγωγή του Παν. Μουλλά στον τόμο Νεοελληνικά Διηγήματα και την επέτειο για τα εκατό χρόνια από τον θάνατό του (1996).
Η συγκεκριμένη επέτειος αποδεικνύεται ευνοϊκή συγκυρία για τον πολλαπλασιασμό της βιζυηνικής βιβλιογραφίας και την καθιέρωση του συγγραφέα ως ευρωπαϊκών διαστάσεων πεζογράφου με πλήθος σχετικών επανεκδόσεων των κειμένων του, μονογραφιών, μελετημάτων, αφιερωμάτων, συνεδρίων, μεταφράσεων, θεατρικών διασκευών, μελοποιήσεων, κινηματογραφικού και τηλεοπτικού υλικού.
Το ερευνητικό κενό για το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα φιλοδοξεί να καλύψει μία νέα ολοκληρωμένη βιβλιογραφία του Γ. Μ. Βιζυηνού, που ήδη συντάσσεται υπό την καθοδήγησή μου από ομάδα μεταπτυχιακών φοιτητών/τριών και πτυχιούχων (Β. Κούγκουλος, Δ. Παπαδοπούλου, Γ. Ράντος) και εντάσσεται στις ερευνητικές δραστηριότητες του Εργαστηρίου Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.
Στην προτεινόμενη ανακοίνωση ανιχνεύουμε τη μεταβολή στην πρόσληψη του Βιζυηνού από εθνοκεντρικό ποιητή σε υπερεθνικό και κοσμοπολίτη πεζογράφο με κεντρικό άξονα το Ιστορικό Αρχείο των εφημερίδων Το Βήμα και Τα Νέα.
Αποδελτιώνονται και σχολιάζονται, σε συνάρτηση και με τις άλλες εγγραφές της σχεδιαζόμενης βιβλιογραφίας Γ. Μ. Βιζυηνού, ποικίλα άρθρα, επιφυλλίδες, βιβλιοκρισίες, σημειώματα και αναγγελίες των δύο εμβληματικών εφημερίδων, που καταγράφουν και προβάλλουν τα διάφορα στάδια της αλλαγής στην αναγνωστική και ερμηνευτική πρόσληψη του Βιζυηνού, κυρίως στη δεύτερη πεντηκονταετία του 20ου αιώνα.
