Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη: Η ελληνική γλώσσα στη δημόσια σφαίρα (δημοσιογραφία, πολιτική) από το 1974 και εξής

Νικολέττα Τσιτσανούδη-Μαλλίδη Αναπληρώτρια καθηγήτρια Γλωσσολογίας και Ελληνικής Γλώσσας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Στο κείμενο εξετάζεται η εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας από τη μεταπολίτευση έως σήμερα. Αναδεικνύονται οι μεταβολές στις μορφές των γλωσσικών χρήσεων, όχι μόνον σε σχέση με την τυπική επίλυση του γλωσσικού ζητήματος, αλλά και σε διασύνδεση με την εμφάνιση της ιδιωτικής ραδιοτηλεόρασης από το 1981. Έμφαση δίδεται στους συμβολισμούς της γλώσσας των ΜΜΕ που συνδέθηκαν με τη λαϊκοποίηση του δημοσιογραφικού λόγου. Φωτίζεται ο ρόλος της αποκαλούμενης στάσης υψηλής εικονικής ευμένειας ή στάσης απατηλής οικειότητας στη γλώσσα των ΜΜΕ και της πολιτικής. Ειδικότερα, όπως υποστηρίζεται, μία από τις σηματοδοτήσεις της αποκατάστασης της δημοκρατίας το 1974 στην Ελλάδα ήταν η ανάγκη καλλιέργειας μίας καινούριας κοινωνικοπολιτικής και πολιτισμικής παιδείας. Στον υποδοχέα του καινούριου εστίασαν όχι μόνον οι φορείς της πολιτικής, αλλά και της νεότερης δημοσιογραφίας, με τον μεταχειρισμό μίας λαϊκής ή λαϊκότροπης γλώσσας με δημοκρατικές συνδηλώσεις και σημαίνοντα. Η κοινωνική δυσπιστία που συνδεόταν με τη λαϊκότητα της ομιλούμενης γλώσσας υποχώρησε και ακολούθησε το τέλος της επισημότητας στον δημόσιο λόγο. Μεταβήκαμε σε νεότερες ρομαντικές υποδηλώσεις στη γλωσσική χρήση, ως δείξη του ενδιαφέροντος της πολιτικής και τηλεοπτικής εξουσίας για τα λαϊκά συμφέροντα. Αυτού του είδους οι συμβολισμοί, ωστόσο, ανετράπησαν κατά τη διάρκεια της υπαγωγής της χώρας στο καθεστώς των «μνημονίων», όταν και καθιερώθηκε η λεγόμενη (μετα)μνημονιακή γλώσσα, η οποία υιοθέτησε με συστηματικό τρόπο την πρακτική όχι μόνο της ένταξης νέων όρων, αλλά και της ανασημασιοδότησης των ήδη υπαρχόντων. Επιπροσθέτως, η εργασία εστιάζει στις αλλαγές που σηματοδότησε για την ελληνική γλώσσα η αλληλοδιαδοχή των κρίσεων την τελευταία δωδεκαετία (οικονομική, προσφυγική, υγειονομική, κλιματική), εισάγοντας προς συζήτηση τον όρο στρώματα γλώσσας, προκειμένου να καταδείξει όχι μόνον την αυτοαναφορικότητα της γλώσσας, αλλά και τις αστείρευτες εκφραστικές δυνατότητες για αναπροσαρμογή σε εποχές οι οποίες διακρίνονται από εντυπωσιακή ρευστότητα.

Videos

ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΙΔΑ
Υπο την Αιγίδα
ΧΟΡΗΓΟΣ
ΧΟΡΗΓΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ