Δημήτρης Κόκορης Αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικής Γραμματείας. Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης
Η εισήγηση στοχεύει στο να υπογραμμίσει την παρουσία της εφημερίδας Τα Νέα, στο πολιτισμικό πεδίο γενικά και στη λογοτεχνική πτυχή του ειδικότερα, με την υπογράμμιση δύο περιπτώσεων, που αφορούν στην κριτική πρόσληψη των ιδεών και του λογοτεχνικού έργου του Γιάννη Ρίτσου.
Η πρώτη περίπτωση εντοπίζεται σε φύλλα της εφημερίδας του έτους 1977, με προέκταση σε δημοσιεύματα του 1978 και του 1980:
α) «Ο Γιάννης Ρίτσος μιλάει στα Νέα. Το βραβείο Λένιν, η Τέχνη, η Επανάσταση και ο Λαός. Συνομιλία με τον Γ. Λιάνη», εφ. Τα Νέα, Τρίτη 06 και Τετάρτη 07.12. 1977.
β) Κ. Βεργόπουλος – Ν. Πουλαντζάς – Κ. Τσουκαλάς, «Μια απάντηση στον Γιάννη Ρίτσο», εφ. Τα Νέα, Σάββατο 17.12.1977.
γ) Γιώργος Λιάνης, «Παράξενη σιωπή …», εφ. Τα Νέα, Παρασκευή 27.01.1978.
δ) Τίτος Πατρίκιος, «Αρματοδρομίες», εφ. Τα Νέα, Δευτέρα 17.03.1980.
Παρουσιάζονται και κρίνονται θέσεις του ποιητή, που αφορούν έναν μεταπολεμικά «εξελιγμένο» σοσιαλιστικό ρεαλισμό, ο οποίος δεν φαίνεται αισθητά να αποστασιοποιείται ως θεωρητικό και αισθητικό μόρφωμα από τα μεσοπολεμικά χαρακτηριστικά του.
Η δεύτερη περίπτωση εντοπίζεται σε φύλλα της εφημερίδας του έτους 1985. Εκείνη τη χρονιά είχε δημοσιοποιηθεί το αφήγημα του Γιάννη Ρίτσου Ίσως νά ’ναι κι έτσι, το οποίο προκάλεσε ποικίλες ιδεολογικές αντιδράσεις και κριτική σύγκρουση.
Ο Κώστας Γεωργουσόπουλος υπερασπίζεται το δικαίωμα του λογοτέχνη στην ελεύθερη έκφραση, κατακρίνοντας τους επικριτές του Ρίτσου, ενώ ο καθηγητής φιλοσοφίας Αύγουστος Μπαγιόνας δείχνει, με αφορμή το αφήγημα του Ρίτσου, να τάσσεται υπέρ μιας λογοτεχνικής έκφρασης ιδεολογικά οριοθετημένης, όταν προέρχεται από αριστερούς δημιουργούς, ώστε να υπηρετείται πολιτικά το αριστερό όραμα, με ταυτόχρονη, βέβαια, επίτευξη ενός επαρκούς βαθμού αισθητικής λειτουργικότητας.
Τα δημοσιεύματα στην εφημερίδα είναι τα εξής:
α)Κώστας Γεωργουσόπουλος, «Τα Ζντανωφάκια», εφ. Τα Νέα, Σάββατο 13.07.1985.
β) Επιστολή του Αύγουστου Μπαγιόνα προς την εφημερίδα, εφ. Τα Νέα, Πέμπτη 25.07.1985.
γ) Ανταπάντηση του Κώστα Γεωργουσόπουλου, εφ. Τα Νέα, Πέμπτη 25.07.1985.
